Η περιπέτεια του Στρως-Καν έχει βαθιές ρίζες. Μια ματιά στην εικόνα του δικαστηρίου τις επιβεβαίωνε. Το προφίλ του εισαγγελέα και το πρόσωπο της δικαστίνας ήταν μέσα στην Αμερικανική πουριτανική παράδοση – μου θύμισαν τον κλασικό πίνακα American Gothic του Grant Wood. Απέναντι στο κοσμοπολίτικο, επικούρειο, σχεδόν συβαριτικό πρόσωπο του Στρως Καν, δύο σφιγμένοι και αυστηροί εκπρόσωποι της Αμερικάνικης Law and Order. Δεν καταδίκασαν μόνο τον κατηγορούμενο – στο πρόσωπό του εξευτέλισαν όλη την ευρωπαϊκή κουλτούρα της ανοχής και της ελευθεριότητος, της αναθεματισμένης permissiveness των Ευρωπαίων. Καταδίκασαν το “gay Paree” των twenties – εκεί που πήγαιναν οι Αμερικανοί εμιγκρέδες για να ξεσαλώσουν – αλλά και να δημιουργήσουν. (Τι έλεγε ο Όσκαρ Ουάλντ; «Οι καλοί Αμερικανοί, όταν πεθαίνουν, πάνε στο Παρίσι»).
Δεν αντιλέγω ότι οι πράξεις που φέρεται να διέπραξε ο κατηγορούμενος είναι ειδεχθείς. Αυτές ήταν επαρκής λόγος για να τον δικάσουν και καταδικάσουν. Αλλά όχι για τον εξευτελισμό. Όχι για την πρωτοφανή σε Αμερικανικά δικαστήρια άδεια τηλεοπτικής μετάδοσης της διαδικασίας. Όχι για τις χειροπέδες.
Κάπου οι πουριτανοί ένοιωσαν απειλούμενοι από το ελευθέριο πνεύμα του Σαντ και των άλλων διάσημων λιμπερτίνων του 18ου αιώνα. Κι αποφάσισαν να το πολεμήσουν με όλα τους τα όπλα…
Nikos Dimou
